Lá tía tô có tác dụng gì đối với sức khỏe và cách sử dụng hiệu quả

Lá tía tô có tác dụng gì ?

Lá tía tô không chỉ đóng vai trò quan trọng như một loại gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn mà còn được biết đến như một nguồn dược liệu thân thiện với sức khỏe. Trong nhiều gia đình Việt Nam, lá tía tô đã trở thành một phần không thể thiếu trong kho dược liệu gia đình. Điều này không chỉ thể hiện sự đa dụng của loại cây này mà còn là kết quả của tác dụng đa chiều mà lá tía tô mang lại. Hãy cùng khám phá chi tiết về lá tía tô các tác dụng gì trong bài viết dưới đây.

Lá tía tô có tác dụng gì với sức khỏe?

Lá tía tô có màu xanh đậm với những gân màu đỏ tía nổi bật bên trong. Từ thời xa xưa, người Việt đã truyền đạt và sử dụng lá tía tô trong nhiều bài thuốc từ dược liệu cổ truyền và là một thành phần quan trọng trong các món ăn truyền thống của dân tộc. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng lá tía tô có khả năng hỗ trợ trong việc điều trị nhiều bệnh lý, bao gồm cúm, ngộ độc thực phẩm, hen suyễn, các bệnh do virus đường hô hấp, và thậm chí cả tiểu đường.

Các công dụng nổi bật của lá tía tô có thể kể đến như:

Chống lại các tác nhân gây bệnh đường hô hấp

Đã có nghiên cứu xác minh rằng chiết xuất từ lá tía tô có khả năng ức chế sự phát triển của virus SARS-CoV-2 qua nhiều cơ chế khác nhau. Điều này đã làm cho lá tía tô trở thành một nguồn dược liệu tự nhiên thân thiện, với vai trò hỗ trợ trong việc ngăn chặn sự lây lan của virus SARS-CoV-2 và cả các loại virus gây bệnh hô hấp khác. Hơn nữa, chiết xuất từ loại lá này cũng đã được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị bệnh hen suyễn. Nó có khả năng tăng cường sự lưu thông không khí và cải thiện chức năng của phổi, như đã được báo cáo trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Archives Of Allergy And Immunology.

Làm đẹp da

Lá tía tô có tác dụng làm đẹp da được biết đến và được sử dụng trong làm đẹp tự nhiên bởi nhiều lợi ích cho làn da. Dưới đây là một số cách mà lá tía tô có thể giúp làm đẹp da:

• Tác dụng chống oxi hóa: Lá tía tô chứa các chất chống oxi hóa mạnh như polyphenol, flavonoid và carotenoid. Các chất này giúp bảo vệ da khỏi tác động của các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa da và giữ cho làn da trông tươi trẻ hơn.
• Giảm viêm nhiễm da: Lá tía tô có tính kháng viêm tự nhiên, giúp làm dịu da và giảm viêm nhiễm, đặc biệt là ở những người có da nhạy cảm hoặc bị mẩn ngứa.
• Làm sáng da: Việc sử dụng lá tía tô có thể giúp làm sáng da và giảm tình trạng da tối màu. Các dưỡng chất trong lá tía tô có khả năng làm sáng làn da và giúp da trở nên đều màu hơn.
• Kiểm soát dầu da: Lá tía tô có khả năng kiểm soát dầu da, làm giảm tình trạng da dầu và mụn trứng cá. Điều này có lợi cho những người có làn da dầu hoặc da dầu mụn.
• Tăng cường sức kháng của da: Các dưỡng chất trong lá tía tô có thể giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, làm tăng khả năng chống lại vi khuẩn và viêm nhiễm.
• Làm dịu da sau nắng: Lá tía tô cũng có khả năng làm dịu da sau khi tiếp xúc với tia UV, giúp giảm tổn thương từ tác động của ánh nắng mặt trời.

Để tận dụng các lợi ích này, bạn có thể sử dụng lá tía tô dưới dạng mặt nạ, tinh dầu hoặc kem dưỡng da. Tuy nhiên, nhớ kiểm tra da của bạn để đảm bảo rằng không có phản ứng dị ứng hoặc kích ứng nào xảy ra trước khi sử dụng một sản phẩm mới trên da mặt.

Chống dị ứng

Lá tía tô (Plectranthus amboinicus) có khả năng chống dị ứng và giúp làm dịu các triệu chứng dị ứng ở một số trường hợp. Điều này chủ yếu liên quan đến tính kháng viêm và khả năng làm giảm viêm nhiễm của lá tía tô. Dưới đây là cách mà lá tía tô có thể hỗ trợ trong việc chống dị ứng:

• Tính chất kháng viêm: Lá tía tô chứa các hợp chất có tính kháng viêm tự nhiên như polyphenol và flavonoid. Những hợp chất này có khả năng giảm viêm nhiễm và làm dịu một số triệu chứng dị ứng, như viêm mũi dị ứng hoặc viêm da dị ứng.
• Giảm ngứa và sưng: Lá tía tô cũng có thể giúp giảm ngứa và sưng, những triệu chứng thường xảy ra trong các trường hợp dị ứng. Bạn có thể sử dụng lá tía tô bằng cách làm một chất dầu tía tô và áp dụng nó lên vùng da bị ngứa hoặc sưng.
• Làm dịu da: Lá tía tô có tính chất làm dịu da, giúp giảm cảm giác kích ứng và đau đớn khi da bị tổn thương do dị ứng.

Tuy nhiên, mặc dù lá tía tô có thể giúp giảm triệu chứng dị ứng ở một số người, không phải ai cũng phản ứng tương tự. Mỗi người có cơ địa riêng, và có thể có những người có da nhạy cảm hoặc tiền sử về dị ứng với các thành phần của lá tía tô. Trước khi sử dụng lá tía tô để điều trị dị ứng, nên thực hiện thử nghiệm nhỏ trên một phần nhỏ da để đảm bảo rằng không có phản ứng phụ nào xảy ra. Nếu có bất kỳ dấu hiệu dị ứng hoặc kích ứng nào, bạn nên ngừng sử dụng ngay lập tức và tham khảo ý kiến ​​bác sĩ.

Bảo vệ tim mạch và hệ thần kinh

Lá tía tô (Plectranthus amboinicus) chứa nhiều dưỡng chất có thể có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch và thần kinh trong một số trường hợp. Dưới đây là một số cách mà lá tía tô có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch và thần kinh:

• Tác dụng chống vi khuẩn và viêm nhiễm: Lá tía tô chứa các hợp chất có tính chống vi khuẩn và kháng viêm. Nó có thể giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm và nhiễm trùng, điều này có thể làm giảm áp lực lên hệ tim mạch và hệ thần kinh.
• Tác dụng kháng oxi hóa: Các chất chống oxi hóa trong lá tía tô, như polyphenol và flavonoid, có khả năng bảo vệ tế bào thần kinh khỏi sự tổn thương do gốc tự do. Điều này có thể giúp cải thiện sức khỏe thần kinh và giảm nguy cơ các vấn đề thần kinh.
• Tác dụng giảm căng thẳng: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng lá tía tô có khả năng giúp giảm căng thẳng và lo âu. Các tác động này có thể ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe tâm lý và thần kinh.
• Hỗ trợ kiểm soát huyết áp: Một số tác chất trong lá tía tô có khả năng ảnh hưởng đến hệ thần kinh và kiểm soát huyết áp. Tuy nhiên, điều này cần được nghiên cứu thêm để có được sự hiểu biết chính xác về cách lá tía tô có thể ảnh hưởng đến huyết áp.

Là một phần của một chế độ ăn uống cân đối và là một phần của các biện pháp chăm sóc sức khỏe tổng thể, lá tía tô có thể đóng vai trò trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch và thần kinh. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng điều quan trọng nhất là duy trì một lối sống lành mạnh và tham khảo ý kiến ​​bác sĩ nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào liên quan đến tim mạch hoặc thần kinh.

Hỗ trợ điều trị bệnh Gout

Lá tía tô có thể được sử dụng như một phần của chế độ ăn uống tự nhiên hỗ trợ trong điều trị bệnh gout, một tình trạng gây đau và viêm khớp do tăng nồng độ acid uric trong máu. Dưới đây là cách lá tía tô có thể có lợi cho người mắc bệnh gout:

• Tính chất kháng viêm: Lá tía tô chứa các chất có khả năng kháng viêm tự nhiên, như polyphenol và flavonoid. Điều này có thể giúp làm giảm sưng và đau do viêm nhiễm tại các khớp bị ảnh hưởng trong bệnh gout.
• Hỗ trợ thanh lọc acid uric: Một số nguồn tin cho biết rằng lá tía tô có khả năng giúp cơ thể loại bỏ acid uric một cách hiệu quả hơn. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ tích tụ acid uric ở các khớp và tăng cường sức kháng của cơ thể đối với tình trạng này.
• Tác động làm dịu: Lá tía tô cũng có thể giúp làm dịu triệu chứng đau và khó chịu liên quan đến bệnh gout.

Có tác dụng tích cực đối với hệ tiêu hóa

Lá tía tô có nhiều tác dụng có lợi đối với hệ tiêu hóa. Dưới đây là một số tác dụng quan trọng của lá tía tô đối với hệ tiêu hóa:

• Giảm triệu chứng khó tiêu và loét dạ dày: Lá tía tô đã được sử dụng trong y học dân gian để giúp giảm triệu chứng khó tiêu, buồn nôn và loét dạ dày. Các chất trong lá tía tô có khả năng làm dịu niêm mạc dạ dày và dạ dày, giúp giảm đau và khó chịu.
• Kháng viêm và chống vi khuẩn: Lá tía tô chứa các chất có tính kháng viêm và kháng vi khuẩn tự nhiên. Điều này có thể giúp kiểm soát viêm nhiễm trong dạ dày và ruột, làm giảm triệu chứng viêm loét và tiêu chảy.
• Hỗ trợ tiêu hóa và tiêu hóa thức phẩm: Các chất trong lá tía tô có thể hỗ trợ quá trình tiêu hóa bằng cách kích thích sự tiết ra của các enzym tiêu hóa và giúp cải thiện quá trình trao đổi chất.
• Giảm buồn nôn: Lá tía tô có khả năng làm giảm buồn nôn, đặc biệt là trong trường hợp nôn mửa do say tàu xe hoặc thai kỳ.
• Giảm đau bên trái trên hướng về bên phải trên bụng: Lá tía tô cũng được sử dụng để giảm đau trong phần trên bên trái của bụng, một triệu chứng có thể liên quan đến viêm loét dạ dày hoặc vấn đề về dạ dày.
• Hỗ trợ trong việc kiểm soát cân nặng: Lá tía tô có thể giúp kiểm soát cân nặng bằng cách tăng cường quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng, giúp ngăn chặn việc ăn quá nhiều.

Phòng chống bệnh ung thư

Lá tía tô đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng nghiên cứu y học vì có khả năng ảnh hưởng đến việc phòng chống bệnh ung thư. Dưới đây là một số tác dụng của lá tía tô trong việc đối phó với bệnh ung thư:

• Khả năng chống oxi hóa: Lá tía tô chứa nhiều chất chống oxi hóa mạnh như polyphenol và flavonoid, có khả năng ngăn chặn tác động của các gốc tự do. Các gốc tự do có thể gây ra sự tổn thương của tế bào và DNA, một trong những nguyên nhân gây ra sự phát triển của ung thư.
• Hỗ trợ quá trình tự tiêu diệt của cơ thể: Lá tía tô có khả năng kích thích hệ miễn dịch và quá trình tự tiêu diệt tế bào ung thư. Nó có thể giúp cơ thể nhận biết và loại bỏ các tế bào ung thư trước khi chúng phát triển thành bệnh.
• Kháng viêm: Sự viêm nhiễm mãn tính có thể đóng một vai trò quan trọng trong phát triển của ung thư. Lá tía tô có tính kháng viêm tự nhiên, giúp làm giảm nguy cơ viêm nhiễm và giữ cho mô xung quanh tế bào không bị viêm nhiễm.
• Giảm nguy cơ ung thư da: Các chất trong lá tía tô có thể giúp bảo vệ da khỏi tác động của tia UV, một trong những nguyên nhân gây ra ung thư da. Việc sử dụng lá tía tô trong chăm sóc da có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư da.
• Hạn chế sự phát triển của một số tế bào ung thư: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng lá tía tô có khả năng ảnh hưởng đến sự phát triển của một số tế bào ung thư, chẳng hạn như tế bào ung thư vú và tế bào ung thư dạ dày.

Hỗ trợ giảm cân an toàn

Lá tía tô có tác dụng giúp giảm cân thông qua một số cách khác nhau. Dưới đây là một số tác dụng của lá tía tô trong việc hỗ trợ quá trình giảm cân:

• Kiểm soát cảm giác thèm ăn: Lá tía tô có khả năng làm giảm cảm giác thèm ăn, giúp bạn cảm thấy no hơn sau khi ăn và từ đó giảm lượng thức ăn tiêu thụ hàng ngày. Điều này có thể hữu ích trong việc kiểm soát lượng calo và giảm cân.
• Tăng quá trình trao đổi chất: Lá tía tô chứa các chất kích thích quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Điều này có nghĩa là bạn có thể đốt cháy calo nhanh hơn và hiệu quả hơn, giúp giảm cân một cách hiệu quả hơn.
• Làm sạch đường tiêu hóa: Lá tía tô có tính chất làm sạch đường tiêu hóa, giúp loại bỏ chất thải và độc tố trong cơ thể. Quá trình này có thể giúp giảm sưng bụng và cảm giác đầy hơi, đồng thời giúp bạn cảm thấy nhẹ nhàng hơn.
• Tăng năng lượng: Các dưỡng chất trong lá tía tô cung cấp năng lượng cho cơ thể mà không làm tăng lượng calo tiêu thụ. Điều này có thể giúp bạn duy trì sự tỉnh táo và động lực trong quá trình giảm cân.
• Hỗ trợ trong việc kiểm soát đường huyết: Lá tía tô có thể giúp kiểm soát đường huyết, làm giảm cảm giác đói và giúp ngăn ngừa sự cảm thấy đói trong thời gian dài, giúp bạn kiểm soát tốt hơn lượng thức ăn tiêu thụ.
• Làm giảm sưng và giữ nước: Lá tía tô có tác dụng làm giảm sưng và giữ nước trong cơ thể, giúp bạn thấy nhẹ nhàng hơn và có vẻ mảnh mai hơn.

Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất trong việc giảm cân bằng lá tía tô, nó nên được kết hợp với một chế độ ăn uống cân đối và một lối sống lành mạnh. Hãy nhớ rằng không có thực phẩm hay thảo dược nào có thể thay thế cho một chế độ ăn uống lành mạnh và việc luyện tập thường xuyên.

Có thể bạn quan tâm: lợi ích của việc chơi thể thao

Ổn định các bệnh lý tự miễn dịch

So với nhiều loại dầu thực vật khác, dầu hạt tía tô chứa một lượng lớn axit omega-3 alpha-linolenic. Và điều này đặt ra câu hỏi: liệu lá tía tô có ảnh hưởng gì đối với sức khỏe tự miễn dịch? Axit omega-3 là một thành phần quan trọng cho sự kiểm soát của hệ thống miễn dịch, đặc biệt là trong việc quản lý các tình trạng tự miễn dịch như hen suyễn, lupus và viêm khớp dạng thấp.

Đối với bệnh nhân mắc hen suyễn, việc sử dụng dầu hạt tía tô có thể mang lại hiệu quả tương đối vì nó có khả năng ức chế co thắt đường thở và phản ứng với các chất kích thích gây co thắt. Hơn nữa, dầu hạt tía tô còn giúp kiểm soát sự di chuyển của tế bào bạch cầu đến phổi, ngăn ngừa nguy cơ sốc phản vệ, một phản ứng miễn dịch bất thường và nguy hiểm đối với tính mạng, đe dọa đến sức khỏe khi không có sự can thiệp y tế kịp thời.

Cách sử dụng lá tía tô hiệu quả

Nấu nước lá tía tô:

Khi bạn đã hiểu được các tác dụng của lá tía tô đối với sức khỏe, chắc chắn bạn muốn biết cách sử dụng nguyên liệu này để tận dụng tối đa các lợi ích của nó. Để tạo nước lá tía tô, bạn có thể làm theo các bước sau:

• Chuẩn bị nguyên liệu: Bắt đầu bằng việc lấy một lượng lá tía tô vừa đủ, sau đó rửa sạch chúng.
• Đun nước: Đặt 2.5 lít nước lọc vào một nồi và đun sôi.
• Ngâm lá tía tô: Khi nước đã sôi, thêm lá tía tô đã rửa sạch vào nồi. Đậy nắp nồi kín.
• Sôi trong 2 phút: Đun hỗn hợp trên trong vòng 2 phút, sau đó tắt bếp.
• Làm nguội và lọc: Để hỗn hợp nguội tự nhiên, sau đó sử dụng một ấm lọc hoặc bình sạch để chắt nước lá tía tô ra khỏi lá.
• Thêm chanh và bảo quản: Thêm 3 lát chanh tươi vào nước tía tô đã chắt và đậy nắp bình. Sau đó, bảo quản bình trong ngăn mát tủ lạnh.
• Uống hàng ngày: Hãy sử dụng nước lá tía tô này hàng ngày trước khi ăn ba bữa chính. Uống trước bữa ăn trong khoảng 10 – 30 phút để giúp giảm cảm giác đói và hạn chế sự hấp thu chất béo từ thức ăn.

Nhớ rằng việc sử dụng lá tía tô hay bất kỳ sản phẩm tự nhiên nào trong chế độ ăn uống nên được thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo rằng nó phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn và không gây phản ứng phụ không mong muốn. Nước lá tía tô không thích hợp cho người có tình trạng ra mồ hôi nhiều, cảm thấy nóng bức, phụ nữ mang thai và trẻ em. Mức sử dụng hàng ngày nên được giới hạn trong khoảng 3 – 4 cốc nước lá tía tô, và nên chia nhỏ thành nhiều lần để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Bài thuốc sử dụng lá tía tô